سیستم موسوم به تونلی، یکی از روشهای مورد استفاده برای اجرای ساختمانهای با سیستم باربر دیوار و سقف بتنی است. از آن جا که اجرای قالببندی سقف و دیوار به صورت سلولی و همزمان انجام میشود به نام تونلی مرسوم است. در سیستم اجرای تونلی، دیوارها و سقفهای بتن مسلح به صورت همزمان آرماتوربندی، قالببندی و بتنریزی میشوند. این روش، ضمن افزایش سرعت و کیفیت اجرا و عملکرد سازهای و رفتار لرزهای مجموعه سازه را به لحاظ یکپارچگی اعضا و اتصالات آنها به نحو چشمگیری بهبود میبخشد. با همکاری شرکت سرمایه گذاری مسکن و مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، اطلاعات فنی مربوط به فناوری ساخت قالب تونلی در اختیار مركز قرار گرفت و با ارزیابی دقیق صورت گرفته توسط آن، سیستم قالب تونلی جزء پانزده فناوری نوین و برتر مورد تایید و معرفی قرار گرفت.
قالبهای مورد استفاده، به اندازه تقریبی ابعاد فضاها هستند. برای قالببندی یا قالببرداری، نیاز به تبدیل آنها به ابعاد کوچک نیست و با همان ابعاد اولیه و به صورت یکپارچه از فضا خارج میشوند. خروج قالبهای تونلی، پس از بتنریزی دیوار و سقف و گیرش اولیه بتن، با فاصله دادن قالبها از جدارهای بتنریزی شده (قالببرداری) و با حرکت افقی روی چرخ یا غلتک صورت میگیرد. جدارهایی که با استفاده از این روش اجرا میشوند جدارهای اصلی داخلی و بعضی جدارهای خارجی (جانبی) هستند. سازه ساختمانهای اجرا شده با سیستم تونلی، سازهای نسبتاً شناخته شده است و از دیدگاه عملکرد لرزهای اشکال عمدهای ندارد. تجربه زلزلههای گذشته رفتار مناسب سازه این ساختمانها را نشان داده است.
در ساختمانهای اجرا شده با این روش، در برخی موارد، برای افزایش سهولت و سرعت اجرا، اجزای غیرسازهای مانند دیوارهای جداکننده، پلهها و پانلهای نما به صورت پیشساخته در نظر گرفته میشوند و پس از تکمیل سازه اصلی، به آن متصل میشود که این امر در مورد سازه پله ها توصیه نمیشود.
در مرحله بعد، آرماتوربندی سقف و جاگذاری مسیرهای برق انجام میشود و قالبهایی برای خالی ماندن محل داکتها و دیگر حفرههای لازم در سقف نصب میشود.
در ادامه، بتنریزی سقفها و دیوارها به صورت یکپارچه و در یک مرحله انجام میشود.
اجرای جدارهای بتنی پرداخت شده، نیاز به نازککاری بر روی سطوح آنها را برطرف میکند.
مزایای قالب تونلی :
با انجام مدیریت صحیح در اجرا و با استفاده از فناوریهای روز و به کارگیری فناوری در تسریع گیرش و افزایش مقاومت بتن میتوان سرعت اجرا را به طور چشمگیری افزایش داد.
هماکنون، با استفاده از روش تونلی، انبوهسازان با برنامهریزی اجرای یک طبقه در دو روز، مجتمعهای مسکونی بزرگ را میسازند.
کاهش حجم نیروی انسانی و هزینه های مربوطه، کاهش پرت مصالح و کاهش هزینه نسبت به روشهای رایج ساخت از دیگر مزایای این قالب است.
معایب قالب تونلی :
محدودیت در طراحی فضاهای داخلی است. لازم است طراحی بر طبق محدودیتهای اجرا در خصوص ابعاد قالب و قالبگذاری و به صورت مدولار انجام شود.